Tham dự buổi lễ có: Ngài ITO Naoki - Đại sứ Đặc mệnh Toàn quyền Nhật Bản tại Việt Nam; Ông Nguyễn Đức Tâm - Thứ trưởng Bộ Tài Chính; Ông Nguyễn Ngọc Cảnh - Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước; Bà Phạm Thị Thanh Mai - Thành uỷ viên, Phó Chủ tịch HĐND TP HN; Ông Dương Đức Tuấn - Uỷ viên Ban thường vụ Thành uỷ, Phó Chủ tịch UBND TP; Ông Kobayashi Yosuke - Trưởng đại diện JICA tại Việt Nam, cùng lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương, đại diện các cơ quan ngoại giao, tổ chức quốc tế, lãnh đạo Thành phố Hà Nội, các địa phương có tuyến đi qua, Chủ đầu tư Ban Quản lý Đường sắt đô thị Hà Nội (MRB), đơn vị tư vấn và các nhà thầu.

Dự án xây dựng Tuyến đường sắt đô thị Thành phố Hà Nội, Tuyến 2, đoạn Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo là công trình quan trọng cấp quốc gia, sử dụng vốn vay ODA của Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) kết hợp vốn đối ứng từ ngân sách Thành phố Hà Nội, là biểu tượng cho tình hữu nghị và hợp tác bền chặt giữa Việt Nam và Nhật Bản.

Tuyến có chiều dài 10,84 km, gồm 1,94 km đi trên cao và 8,9 km đi ngầm, với 10 nhà ga: C1 - Xuân Đỉnh, C2 - Ngoại Giao Đoàn, C3 - Tây Hồ Tây, C4 - Bưởi, C5 - Quần Ngựa, C6 - Bách Thảo, C7 - Hồ Tây, C8 - Hàng Đậu, C9 - Hoàn Kiếm và C10 - Trần Hưng Đạo.

Depot Xuân Đỉnh có diện tích 11,3 ha, là trung tâm bảo dưỡng, sửa chữa, đào tạo vận hành và được quy hoạch phát triển theo mô hình đô thị định hướng giao thông (TOD), gắn kết hạ tầng giao thông với phát triển đô thị thông minh, bền vững.

Gói thầu đầu tiên được khởi công là CP05A - Xử lý nền Depot, do Công ty Cổ phần FECON thi công, thời gian thực hiện 17,5 tháng.

Đối chiếu với Quyết định số 1578/QĐ-TTg ngày 16/12/2024 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư, Dự án đang được cập nhật, hoàn thiện để phù hợp hơn với thực tiễn triển khai và định hướng phát triển không gian đô thị của Thủ đô.

Các điều chỉnh bao gồm: phương án tuyến và vị trí công trình trên đoạn từ ga C8 đến ga C10 (gồm ga C9 và C10); điều chỉnh tổng thể quy hoạch chi tiết Depot Xuân Đỉnh; di chuyển ga C1 vào trong Depot và điều chỉnh đoạn tuyến nhánh kết nối.

Sự thay đổi này khiến chiều dài toàn tuyến có khác biệt nhỏ so với các phê duyệt trước, song đây là bước điều chỉnh cần thiết, thể hiện sự cẩn trọng trong tính toán kỹ thuật, nhằm đảm bảo hiệu quả đầu tư, an toàn vận hành và hài hòa với tổng thể quy hoạch đô thị trung tâm, nơi tuyến metro sẽ đi qua, kết nối và lan tỏa giá trị phát triển bền vững cho Thành phố.

Tại sự kiện, UBND Thành phố Hà Nội cũng đã tổ chức Lễ công bố công khai Quy hoạch chi tiết Depot Xuân Đỉnh, phương án tuyến và vị trí công trình trên tuyến đoạn từ ga C8 đến ga C10 (tỷ lệ 1/500). Phương án đã được Sở Quy hoạch - Kiến trúc thẩm định và UBND TP phê duyệt. Hôm nay, Ban Quản lý Đường sắt đô thị Hà Nội đã chính thức bàn giao hồ sơ cho các UBND phường Xuân Đỉnh, Hoàn Kiếm, Cửa Nam để phối hợp triển khai các thủ tục tiếp theo theo quy định hiện định hiện hành.

Tuyến đường sắt đô thị số 2.1 có vai trò then chốt trong mạng lưới 15 tuyến metro của Hà Nội, kết nối trung tâm chính trị Ba Đình, lõi lịch sử Hoàn Kiếm với khu phát triển mới phía Bắc, đồng thời liên thông với các tuyến số 1, 3 và 5 trong tương lai.

Trong giai đoạn tiếp theo, tuyến sẽ kéo dài đến sân bay quốc tế Nội Bài, hình thành trục giao thông công cộng xương sống, thúc đẩy giao thương, du lịch và phát triển kinh tế Thủ đô.

Dự án xây dựng tuyến đường sắt đô thị Thành phố Hà Nội, tuyến 2, đoạn Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo không chỉ là công trình giao thông, mà còn là hạt nhân phát triển đô thị thông minh, hiện thực hóa tầm nhìn trong Luật Đường sắt 2025 và Nghị quyết số 188/2025/QH15 ngày 19/2/2025 của Quốc hội: Thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh.

Với mô hình TOD, mỗi nhà ga sẽ trở thành trung tâm kết nối giao thông, thương mại, du lịch và văn hóa, hình thành những khu đô thị mới “Sống xanh - Đi nhanh - Kết nối mỗi ngày”. Depot Xuân Đỉnh được phát triển thành điểm TOD thí điểm đầu tiên của Hà Nội, kết hợp khu trung chuyển với thương mại, dịch vụ, nhà ở hỗn hợp, tạo cực tăng trưởng mới phía Bắc Thành phố.

Đặc biệt, ga ngầm C9 - Hồ Hoàn Kiếm gồm 4 tầng, kết nối trực tiếp với không gian ngầm 3 tầng của Quảng trường - Công viên phía Đông hồ, được định hướng trở thành mô hình TOD lõi trung tâm - giao thoa giữa giao thông ngầm, không gian công cộng và di sản đô thị.

Tuyến đường sắt đô thị 2.1 là bước đi cụ thể hiện thực hóa nghị quyết số 15-NQ/TW ngày 05/5/2022 và Kết luận số 49-KL/TW ngày 28/2/2023 của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đã xác định mục tiêu đến năm 2035 là "Cơ bản hoàn thành mạng lưới đường sắt đô thị tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh nhằm đáp ứng nhu cầu vận tải công cộng, giảm ùn tắc và ô nhiễm, góp phần phát triển đô thị bền vững.”; đồng thời khẳng định quyết tâm chính trị cao của Hà Nội trong việc xây dựng hệ thống giao thông công cộng làm trung tâm, con người là trọng tâm. Không chỉ góp phần giảm ùn tắc, cải thiện môi trường, nâng cao chất lượng sống, tuyến số 2 còn mang ý nghĩa biểu tượng, nối liền quá khứ ngàn năm văn hiến với tương lai đô thị hiện đại, kiến tạo diện mạo mới cho Thủ đô văn minh, năng động và bền vững.

Theo quy hoạch, đến năm 2030, Hà Nội dự kiến hoàn thành 8 tuyến và đoạn tuyến đường sắt đô thị, với tổng chiều dài khoảng 130 km, trong đó có 92,24 km cầu cạn, cầu cạn kết hợp đi bằng, và 37,76 km đi ngầm.

Khi toàn bộ mạng lưới hoàn thiện, hệ thống đường sắt đô thị sẽ đảm nhận từ 25 - 30% nhu cầu vận tải hành khách công cộng, tương đương khoảng 3 triệu lượt hành khách mỗi ngày, góp phần giảm ùn tắc, giảm phát thải khí nhà kính, hướng tới mục tiêu phát triển xanh và cam kết Net Zero của Việt Nam.